Şirketler ödemedi, vatandaş borcuna sadık

Bankaların kanuni takipte izlediği batık kredi tutarı 100 milyar sınırını aştı. Sektördeki her 100 liralık batık kredinin 82 lirası şirketlerden kaynaklandı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) 8 Şubat haftasına ilişkin verilerine göre, takibe alınan her 100 liralık kredi ve kredi kartı borcunun 82 lirası şirketlere, kalanı ise vatandaşa ait. 6 haftada batık tutarında yaklaşık 7 milyar liralık artış oldu. Bu süreçte taksitli ticari kediler, kurumsal kredi kartları ve küçük ve orta boy işletmeler (KOBİ) kredilerinden oluşan takipteki alacaklar toplamı 6.1 milyar lira artışla 81 milyar 969 milyon liraya çıktı. Tüketici kredileri ve bireysel kredi kartlarındaki takip tutarı ise 750 milyon lira artışla 18 milyar 597 milyon liraya çıktı.
ÖDEMELER TEPETAKLAK OLDU
2016’da 7 yıl aradan sonra daralmaya başlayan Türkiye ekonomisinde oluşan kriz dinamikleri, 2018 Ağustos ayında döviz krizine dönüştü. Ekonominin resesyona sürüklendiği bu süreçte kredi faizleri bir nebze gevşemiş olsa da kredi hacmi daralmaya devam etti, geri ödenemeyen krediler ise hızla şişmeye başladı.
2018 yılının tümünde takipteki alacakların hacmi yüzde 48 artış kaydetmişti. Ödenemeyen kredilerin yılbaşından bu yana artış hızını ortaya koyan BDDK verilerine göre, şirketlerin yarattığı takipteki alacaklarda yılın ilk 6 haftasında görülen 6.1 milyar liralık yükselişin 3.2 milyar lirası KOBİ’lerden kaynaklanıyor. Yaklaşık 339 bin KOBİ’nin 46 milyar liralık geri ödemeyi gerçekleştiremediği görülüyor. Diğer yandan, taksitli ticari kredilerde batık tutarı 25 milyar lirayı, kurumsal kredi kartlarında ise 1.5 milyar lirayı buluyor.
9 YILIN EN YÜKSEK ORANI
Kur krizinin başladığı ağustos ayı başından bu yana ise artış iyice hızlandı ve takipteki alacaklar sadece 6 ayda 25 milyar TL artışla 75.5 milyar TL’den 100.5 milyar TL’ye tırmandı. Böylece batık kredilerin toplam kredilere oranı yüzde 4.2 ile Aralık 2010 sonrası en yüksek seviyeye yükseldi. Takipteki kredi oranı da 2001 krizinde yüzde 19 düzeyinde iken 2008 krizi öncesi yüzde 3.5’e düşerek belirgin bir şekilde gerilemişti.
VATANDAŞIN KARNESİ ŞİRKETLERDEN TEMİZ
BDDK’nın haftalık verilerinde vatandaşın ödeme karnesini incelediğimizde ise tüketici kredilerinde ve bireysel kredi kartlarında 8 Şubat 2019 itibarıyla 18 milyar 597 milyon TL’lik batık oluştuğu görülüyor. 6 haftada 750 milyon TL olan sınırlı artış ise 265 milyon lirası bireysel kredi kartlarından kaynaklanıyor. Konut, taşıt ve ihtiyaç kredilerini oluşturan tüketici kredilerinde ise takibe giren tutar 12 milyar 191 milyon TL’ye çıktı. Buna göre, konut kredilerinden kaynaklı takipteki alacak tutarı 1 milyar lira, taşıtta 217 milyon lira, ihtiyaçta ise 10.9 milyar lira olarak kayda geçti.