Dolar paraşütsüz düştü

Merkez Bankası doları Londra’da vurdu. Dolar  gece sert düşüşle 5.30’un dahi altına geriledi.İşte gelişmeler:
Londra’daki swap piyasasında Türk Lirası’nın gecelik faizi, yüzde 350’yi aştı. Geçen hafta yüzde 22 seviyesinde seyreden bu oran son iki gün içinde 10 kattan fazla artarak, 2001’deki ekonomik krizden beri en yüksek seviyesine geldi. Nisan 2001’de aynı oran yüzde 71’di.
Reuters haber ajansı, yabancı bankaların Türk Lirası elde etmek için kullandığı Londra swap piyasasında, Türk bankaların yasal dayanaklarının da oldukça altında TL sağlamak istemesi neticesi bu gelişmenin yaşandığını aktardı.
Ajansa göre BDDK’nın (Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu) geçen yıl aldığı swap kararı ve Türk bankalarının bu eğilimi, piyasadaki likiditeyi azaltarak TL’nin maliyetini yükseltti.
Bloomberg haber ajansına göre de Türk Lirası pozisyonlarıyla ilgili işlem yapmak isteyen yabancı fonların bunun için bir karşı taraf bulamaması faizlerin yükselmesine neden oldu.
Peki bütün bu süreç tam olarak nasıl gelişti?
Swap nedir?
TCMB’nin (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası) terimler sözlüğünde swap şu şekilde açıklanıyor:
“İki tarafın bir varlık veya yükümlülüğe bağlı olan nakit akışını aralarında değiştirdikleri işlemdir. Örneğin on yıllık sabit faizli borca sahip bir firma ile benzer ancak dalgalı faizli borca sahip bir firma birbirlerinin yükümlülüklerini değiştirebilir.
“Swap işlemlerinde, faiz oranları ile döviz kurlarındaki değişmeler sonucunda ortaya çıkan riski en aza indirmek amaçlanmaktadır.”
Swap, TCMB’nin terimler sözlüğünde de aktarıldığı gibi özellikle döviz kurlarında oynaklığın yaşandığı zamanlarda yatırımcının bu oynaklıktan kaynaklanan riskinin önünü alması için önemli bir araç olarak ortaya çıkıyor.
BDDK geçen yıl işlemlere sınır getirdi
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), geçen yıl Ağustos ayında Türk Lirası’nda yaşanan hızlı değer kaybının ve oynaklığın önüne geçmek için bankaların swap işlemlerine kısıtlama getirmişti.
Bankaların yurt dışı yerleşiklerle yaptığı bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan para swaplarının ve swap benzeri işlemlerinin, bankaların yasal özkaynaklarının yüzde 25’ini geçemeyeceğini açıklamıştı.
Bu sınırlamaya, bankaların vadeli TL alım yönünde gerçekleştirecekleri forward, opsiyon ve benzeri swap dışındaki türev işlemlerin de dahil edildiği belirtilmişti.
BDDK’nın aldığı bu önlem, TL’nin kayıplarını geri almasında ön ayak olmuştu. BDDK, aldığı önlemler kapsamında TL’nin yaşadığı oynaklığı engellemek için swap işlemlerine kısıtlama getirerek spekülatif işlemlerin önünü kesti.